بسیاری از افرادی که در طبیعت کمپ می‌کنند یا حتی برای پیاده‌روی می‌روند، مورد گزش حشرات و حیوانات سمی قرار می‌گیرند. اقدامات بعد از گزش حشرات، عقرب‌ها و مارها اگر بلافاصله و درست انجام شوند، می‌توانند جان بیماران بسیاری را از مرگ نجات دهند. با ما در این مقاله همراه باشید تا شما را از اقدامات بعد از گزش برای آسیب ندیدن و زنده ماندن آگاه کنیم.
مطلب مرتبظ: نکات ایمنی مواجه شدن با حیوانات در طبیعت
اقدامات بعد از گزش اولیه
عقرب‌ها، مارها و حشرات و عنکبوت‌های سمی برای بسیاری از کمپرها و طبیعت‌گردها باعث دردسر می‌شوند. این موجودات کوچک زمانی که شما حواستان نیست و آنها را ندیده‌اید، ممکن است برای محافظت از خودشان به شما آسیب بزنند. دامنه ی آسیب‌های این موجودات شامل درد خفیف تا شدید، تا بیماری های کوتاه مدت و بلند مدت و حتی قطع عضو و مرگ می‌شود. اما با رعایت چند نکته و اقدامات بعد از گزش می‌توانید زهر این موجودات را به موقع از بدنتان خارج کنید.
در مرحله اول باید آرامش خودتان را حفظ و وضعیت پیش آمده را مدیریت کنید. اقدامات بعد از گزش را به سرعت انجام دهید و محل زخم را پانسمان کنید. توصیه می‌کنیم بعد از انجام این کارها سریعاً شخص گزیده شده را به نزدیک‌ترین بیمارستان یا درمانگاه برسانید.
گزیدگی نیش مار
بیشترین زمانی که ممکن است دچار گزیدگی نیش مار شوید تابستان است. مارها نه تنها در خشکی، بلکه در تالاب‌ها و آبراه‌ها هستند و می‌توانند شما را نیش بزنند. بنابراین زمانی که برای کمپینگ، کوهنوردی یا پیاده‌روی در طبیعت می‌روید، حتماً مراقب این خزنده‌ها باشید.
همه مارها سمی نیستند اما اگر توانایی تشخیص تفاوت مارهای سمی و غیر سمی نیستید، بهتر است اقدامات بعد از گزش لازم را انجام دهید.
علائم گزیدگی مار
علائم گزیدگی مار همیشه قابل مشاهده نیست و در بعضی موارد، شما حتی متوجه گزش نمی‌شوید. نشانه‌ها و علائم گزیدگی ممکن است مواردی مانند:
- درد فوری یا با تاخیر در محل گزش
- تورم، کبودی یا خونریزی موضعی
- غش یا سرگیجه
- تهوع و استفراغ
- سردرد، شکم درد
- تراوش خون از محل گزیدگی یا لثه
- دو بینی یا تاری دید
- مشکل در تنفس
- افتادگی پلک
- ضعف یا فلج عضو
بانداژ فشاری و بی‌حرکت ماندن
یکی از تاثیرگذارترین روش‌ها برای خارج کردن زهر، بانداژ فشاری و بی‌حرکت ماندن است. از این روش برای خارج کردن زهر موجوداتی مانند مارها مخصوصاً مارهای دریایی استفاده می‌شود؛ به علاوه اینکه این روش سرعت حرکت زهر از طریق سیستم لنفاوی را کند می‌کند. در این روش، بانداژ محکم زخم و بی‌حرکت ماندن عضو باعث له شدن عروق لنفاوی مجاور و خروج سریع‌تر زهر می‌شود. در صورتی که بانداژ همراه ندارید از جوراب ساق بلند یا حوله می‌توانید استفاده کنید.
مراحل بانداژ فشاری
اگر در قسمتی از بدن که زیورآلات دارید دچار گزیدگی شده‌ایده، ابتدا زیورآلات را باز کنید. سپس یک باند فشاری پهن بردارید و از پایین عضو به سمت بالا شروع به باندپیچی کنید. در صورتی که ماژیکی در دسترس دارید، قسمت گزیدگی را مشخص کنید تا از بیرون بانداژ معلوم باشد.
توجه داشته باشید که بانداژ نباید باعث بی‌حسی، گزگز یا تغییر رنگ عضو شود. عضو گزیده شده را با آتل بانداژ کنید تا از عدم حرکت آن مطمئن شوید. در صورتی که آتل ندارید از خودکار، چوب صاف یا مجله استفاده کنید.و در ادامه هرچه سریع‌تر به دکتر مراجعه کنید.
گزیدگی عنکبوت
اقدامات بعد از گزش عنکبوت، بستگی به گونه آن و سمی یا غیرسمی بودن عنکبوت دارد. برای مثال گزش برخی از عنکبوت‌ها فقط قرمزی به همراه دارد اما برخی دیگر همراه با علائمی خطرناک‌تر است.
علائم نیش عنکبوت
به طور کلی علائم عمومی گزش عنکبوت‌ها شامل این موارد می‌شود:
- درد شدید در محل گزش
- تعریق و تورم
- حالت تهوع، استفراغ و درد شکم
- احساس سوزش
- تاول زدن
علائم گزش عنکبوت قیفی یا عنکبوت موشی:
- مقدار زیادی بزاق و اشک
- انقباض عضلانی
- مشکل در تنفس
- دهان بی‌حس
- نبض سریع و فشار خون بالا
- سردرگمی منجر به بیهوشی
علائم گزش عنکبوت قرمز:
- درد غیرقابل تحمل
- عرق شدید
- سردرد
- ضعف یا اسپاسم عضلانی
اقدامات بعد از گزش عنکبوت
فرد آسیب دیده را روی زمین بخوابانید و از او بخواهید بی‌حرکت بماند. اگر زیورآلاتی در قسمت گزیدگی دارد از او جدا کنید. محل نیش‌زدگی را با ماژیک مشخص کنید و با بانداژ آرام ببندید. توجه داشته باشید که برای گزش عنکبوت نباید بانداژ محکم باشد زیرا درد را افزایش می‌دهد.
رنگ، دما و احساس محل گزیدگی را مدام چک کنید و زمان گزیدگی را به خاطر بسپارید. اگر زهر از روی بانداژ بیرون زد آن را نشویید زیرا به تشخیص نوع زهر کمک می‌کند. با استفاده از یخ می‌توانید کمی درد را کاهش دهید و سریع به بیمارستان برسید.
گزیدگی عقرب
بسیاری از کسانی که اهل کمپینگ در کویر هستند، یک بار گزیدگی عقرب را تجربه کرده‌اند. برخی از این گزیدگی‌ها خطرناک و برخی دیگر مرگ‌آور هستند.
اقدامات بعد از گزش عقرب
یک بسته یخ را به مدت 15 دقیقه روی محل گزیدگی قرار دهید و کمی آن را بمالید. در صورتی که درد تشدید شد به بیمارستان یا درمانگاه مراجعه کنید.
اغلب اوقات حشرات سمی و غیرسمی، مارها و عقرب‌ها از درز چادر کمپینگ وارد می‌شوند و یا در کفش شما پنهان می‌شوند. بنابراین پیشنهاد می‌کنیم در زمان کمپینگ در طبیعت حتماً از چادر کمپینگ محکم همراه با توری استفاده کنید. این چادرها علاوه بر اینکه مانع ورود حشرات و موجودات سمی می‌شوند، به دلیل داشتن توری، باعث جریان هوا می‌شوند. در ضمن توصیه می‌کنیم کفشتان را خارج از چادر نگذارید و قبل از پوشیدن حتماً بتکانید، چون ممکن است موجودات کوچک مختلف به داخل آنها پناه ببرند و به هنگام کفش پوشیدن به شما حمله کنند.
